W szkołach ponadpodstawowych zamiast HiT uczniowie będą mieli edukację obywatelską

Ministra edukacji Barbara Nowacka poinformowała, że w planach resortu jest wprowadzenie od 1 września 2025 r. nowego przedmiotu pod nazwą edukacja obywatelska. Będzie on nauczany w klasach II szkół ponadpodstawowych w wymiarze dwóch godzin tygodniowo. W ocenie szefowej MEN, druga klasa szkoły ponadpodstawowej to właściwy czas na wprowadzenie takiego przedmiotu.

"To jest moment, kiedy młodzi ludzie mają już pewną wiedzę, narzędzia i zaczynają się interesować otoczeniem społeczno-politycznym. Chcemy, żeby ten przedmiot był jak najbardziej praktyczny, żeby zawierał elementy, które pozwolą uczniom zobaczyć, jak funkcjonuje samorząd, żeby zawierał elementy debaty oksfordzkiej, elementy kontaktu z ludźmi o innych poglądach" - powiedziała. Zaznaczyła, że potrzebne są "umiejętności debaty, konfrontowania się z osobami o innych poglądach i prowadzenia sporów". "Szkoła jest tym miejscem, w którym dobrze przygotowani nauczyciele i nauczycielki mogą nauczyć młodzież postaw proobywatelskich" - dodała.

Jednocześnie zapowiedziała, że "do konsultacji publicznych wchodzi rozporządzenie, w którym likwidujemy przedmiot HiT (historia i teraźniejszość)". "Tak jak obiecaliśmy w trakcie kampanii, tak jak zapowiadaliśmy wielokrotnie przedmiot HiT znika z ram programowych" - powiedziała Nowacka.

"Mamy świadomość, że to jest wielkie wyzwanie, żeby tak skonstruować program edukacji obywatelskiej, byśmy wszyscy mieli poczucie bez względu na poglądy, zaangażowanie, że jest to coś co łączy" - powiedziała szefowa MEN.

Zapowiedziała, że wraz wiceministrą Katarzyną Lubnauer pracuje nad powołaniem zespołu złożonego z praktyków - nauczycielek i nauczycieli, ekspertek i ekspertów - "bez barw politycznych, bez presji na poszczególne poglądy", który będzie pracował nad rzetelnym przedstawienie programu. Jak mówiła chodzi o program, który ma pozwolić młodym ludzi zrozumieć zasady funkcjonowania państwa, samorządu oraz poruszania się w świecie społeczno-politycznym. Zastrzegła, że ważnym elementem przedmiotu będzie najnowsza historia, na której poznanie do tej pory było często mało czasu.

"Przedmiot zostanie zaprezentowany w najbliższych miesiącach, kiedy powstanie zespół. Natomiast już dziś wykonujemy pierwsze kroki w kierunku edukacji obywatelskiej" - poinformowała Nowacka.

"Edukacja obywatelska będzie dopiero w drugiej klasie. Przygotujemy nowoczesne podstawy programowe, będzie czas na powstanie nowoczesnych podręczników" - dodała wiceministra edukacji Katarzyna Lubnauer.

Wiceministra zapowiedziała, w środę do konsultacji trafi projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie ramowych planów nauczania. "Żaden nowy rocznik nie będzie miał historii i teraźniejszości, czyli HiT-u, przedmiotu tak politycznego i tak ideologicznego, że aż trudno to sobie wyobrazić" - podkreśliła.

Zgodnie z projektem, jak wyjaśniła, uczniowie, którzy rozpoczną naukę we wrześniu w I klasach szkół podstawowych nie będą już uczyć się historii i teraźniejszości, ale ci, którzy będą w klasach II (obecnie są w klasach I) dokończą jeszcze naukę HiT. Wyjaśniła, że chodzi o to, by nie zaburzać ich procesu nauki.

"Dzisiaj wszyscy będą mogli zobaczyć rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania. To jest ważne dla szkół, ponieważ w tej chwili tworzą arkusze organizacyjne pracy szkoły. Dyrektorzy szkół będą mogli się już zapoznać z projektem rozporządzenia, które będzie poddane trzytygodniowym konsultacjom" - powiedziała wiceministra.

Zapowiedziała, że rozporządzenie zostanie podpisane w czerwcu i wejdzie w życie od 1 września 2022 r.

Dopytywana czy w projekcie nowelizacji będzie już ujęty nowy przedmiot - edukacja obywatelska, odpowiedziała, że jeszcze nie, gdyż nie ma jeszcze gotowych podstaw programowych tego przedmiotu.

Wyjaśniła też, że przedmiot wiedza o społeczeństwie realizowany na poziomie rozszerzonym pozostanie bez zmian i nadal WOS będzie wśród przedmiotów maturalnych.

Przedmiot historia i teraźniejszość wprowadzony został, gdy ministrem edukacji i nauki był Przemysław Czarnek. Nauczany jest w szkołach ponadpodstawowych od 1 września 2022 r.: w roku szkolnym 2022/2023 nauczany był w klasach I, w roku szkolnym 2023/2024 jest w klasie I i II. Wprowadzono go w miejsce przedmiotu wiedza o społeczeństwie, nauczanego w zakresie podstawowym, obejmuje zagadnienia z zakresu wiedzy o społeczeństwie i zagadnienia z historii najnowszej od 1945 r. do 2015 r.

Likwidacja przedmiotu historia i teraźniejszość była jedną z zapowiedzi wyborczych Koalicji Obywatelskiej. W programie wyborczym KO pod nazwą "100 konkretów na 100 dni rządu" zapisano m.in. "Odpolitycznimy szkoły. Natychmiast wycofamy przedmiot HiT".

Nowacka podczas środowej konferencji prasowej poinformowała, że "drugim elementem, jaki ma zawierać projekt rozporządzenia (ws. ramowych planów nauczania - PAP) jest wprowadzenie większego nacisku na pierwszą pomoc". "Odpowiedzialni obywatele i obywatelki, to tacy, którzy umieją wspierać, którzy umieją uratować życie. Wspólnie z Wielką Orkiestrą Świątecznej Pomocy wielokrotnie rozmawialiśmy by w tych najmłodszych klasach dzieci otrzymywały pierwsze narzędzia, umiejętności dotyczące pierwszej pomocy" - powiedziała.

Lubnauer wyjaśniła, że chodzi o to, by każde dziecko w klasach I-III szkoły podstawowej uczyło się praktycznie pierwszej pomocy, bo w tej chwili nie jest to realizowane we wszystkich szkołach. Jednocześnie podkreśliła, że to nauczyciele, a nie WOŚP będzie uczył dzieci pierwszej pomocy. Wyjaśniła, że WOŚP będzie szkolił nauczycieli i wyposaży szkoły w fantomy, które umożliwią praktyczne ćwiczenia. (PAP)

Autorki: Danuta Starzyńska-Rosiecka, Magdalena Gronek, Karolina Kropiwiec

dsr/ mgw/ kkr/ agz/ mhr/